We negeren de meest voor de hand liggende wetenschappelijke waarheden als ware zij die bloot lopende keizer zonder kleren.
In ons universum bestaan er verschillende wetmatigheden: de zogenaamd universele wetmatigheden. En daarmee hebben we een zeer eigenaardige verhouding; op een of andere manier gaat iedereen prat op feiten die wetenschappelijk verklaard en bewezen kunnen worden. Dat is zelfs vaak de enige voorwaarde voordat we iets geloven. En tegelijkertijd negeren we de meest voor de hand liggende wetenschappelijke waarheden als ware zij die bloot lopende keizer zonder kleren.
Onze planeet, ons uni-verse: one song
Om er maar eens even een te nemen die actueel is: de wet van ritme en evenwicht. Alles in ons leven bestaat als onderdeel van een groter geheel, een zelfvoorzienend, zelf instandhoudend organisme: dat is onze planeet. Als dit evenwicht verstoord dreigt te worden, deinst dat organisme er niet voor terug om pijnlijke en rigoreuze maatregelen te treffen om de balans te hervatten. Biologen noemen dit homeostase. Ik noem geen virussen, maar een kind kan de was doen.
Als het evenwicht in een organisme verstoord dreigt te worden, deinst dat organisme er niet voor terug om pijnlijke en rigoreuze maatregelen te treffen om de balans te hervatten
Burn-out
Zo schreef ik een aantal jaar geleden ook dat mijn inziens burn-out een interventie is van je eigen systeem, een poging tot het herstellen van de balans in jou als organisme omdat het geheel verstoord is geraakt. Niet meer dan eens veroorzaakt een overbelasting of eenzijdige focus op een specifiek onderdeel van je leven. Een burn-out is eigenlijk het meest zekere teken dat je organisme gezond functioneert. En waarom dat zo heftig is en zo intens de boel op zijn kop zet -evenals de crisissen en polarisaties in de wereld die we momenteel zien-, is wellicht ook terug te voeren op een zeer eenvoudige, doch ingrijpende universele wetmatigheid: die wet van evenwicht.
De universele wetmatigheden van ons bestaan
Omdat deze wet van evenwicht ook niet op zichzelf staat, is het zinvol om een aantal andere wetmatigheden even onder de loep te nemen, in het kader van 'geen inzicht zonder overzicht'. En mocht je na onderstaande uiteenzetting de diepte in willen duiken qua dit onderwerp; 'De hele olifant in beeld' van Marja de Vries is dan een absolute aanrader, waar onderstaande wetmatigheden uitgebreid, in soortgelijke volgorde als hieronder worden belicht. Mèt bronvermeldingen naar wetenschappelijke verklaringen inclusief, dus dan is het ook echt waar.
De enige constante van het leven is de voortdurende verandering, het wordt niet geassocieerd met lastig of moeilijk maar juist met acceptatie van beweging en met voortdurende voortgang
Alles gaat voorbij
Allereerst bestaat er de zogenaamde Wet der Vergankelijkheid: alles is altijd in beweging, niets blijft, alles is altijd in verandering. Niet één enkele cel in jouw lichaam is nog hetzelfde als toen je geboren werd, niets van je fysieke wezen bestaat over een aantal jaren nog zoals het nu is. Je hersenen zijn na het lezen van dit stuk nooit meer hetzelfde als hiervoor omdat iedere bit aan informatie de constitutie van je brein voorgoed wijzigt. Zelfs iedere ademteug die je neemt, brengt een definitieve verandering aan in jouw systeem aan. Duizelingwekkend... In het Sanskrit noemt men dit ook wel 'Anicha'. Anicha betekent verandering, maar is ook het synoniem voor 'het leven'. Omdat de enige constante van het leven voortdurende verandering is, wordt het niet geassocieerd met lastig of moeilijk maar juist met acceptatie van beweging en met voortdurende voortgang.
Alles danst
Alles verandert dus. Wat inhoudt, alles is in beweging. En wat blijkt, niet zomaar beweging maar gecoördineerde beweging. Ons begrip 'universe' komt van het begrip 'uni verse': one song, één muziekstuk. Muziek heeft altijd een bepaald ritme, een cadans en interval. Zo ook ons universum, wat ons brengt bij de Wet van Ritme. Alles in onze kosmos bestaat uit minuscule bewegingen (Wet van Trilling) en uit grotere bewegingen (Wet van Periodieke Terugkeer). Bij dat laatste kan je denken aan onze getijden, de circadiane ritmen van organismen, cyclische ritmen (eb en vloed, dag en nacht, in- en uitademen, menstruatie, op en neer, opgang, ondergang). De wet van ritme is de grondtoon van ons leven 'in een eindeloze veelheid van variatie in omloopsnelheid' zoals de Vries het zo mooi verwoordt.
De wet van ritme is de grondtoon van ons leven, in een eindeloze veelheid van variatie in omloopsnelheid
Geen pieken zonder dalen
En zo komen we bij de Wet van Evenwicht. Feit is dat ieder ritme zichzelf compenseert. In de wetenschap staat dit fenomeen bekend als 'dynamische harmonie'. Denk bijvoorbeeld aan een golf: hoe hoger hij piekt, hoe harder hij neerstort in zichzelf. Of de beweging van een ouderwetse slingerklok: de slingerbeweging de ene kant op staat gelijk aan de slingerbeweging naar de andere kant. Het kan niet anders dan dat. Zo blijft de gehele slingerbeweging in evenwicht, dit geeft die dynamische harmonie.
Twisting & turning the chaos
En zo komen we uit bij ons tijdperk, bij onze samenleving, ons huidige globale situatie, evenals bij ons persoonlijke leven: ook wij zijn gewoon, net als alle andere organismen onderhevig aan deze wetten. We neigen het te vergeten, maar we zijn net natuurverschijnselen. En vanuit dit principe van harmonische dynamiek, is er het verschijnsel dat bekend staat als de Wet van Cyclische Evolutie.
Geestig is dat we, ten opzichte van onze eigen persoonlijke ontwikkeling, ook steeds neigen te vergeten dat deze ontwikkeling niet een soort progressief, lineair proces is. Net als andere natuurverschijnselen bestaat zij uit grotere en kleinere ritmische cycli, geleidelijke groei, opgang, ogenschijnlijke terugval en chaotische sprongen. Op en neer, ondersteboven en op de kop. That's life.
Op en neer, ondersteboven en op de kop. That's life
Al die beweging, al die ritmes en cycli waar alles in de natuur aan moet geloven, betreft niet een eindeloze herhaling van steeds weer hetzelfde. Allerminst! Het zijn continu veranderende, zichzelf transformerende cycli. En kenmerkend van deze zichzelf transformerende spiraalsgewijze ontwikkeling, zijn de chaotische periodes. Deze chaos - het ineen vallen van- of totale destructie van een eerdere status quo- is essentieel voor het systeem als geheel omdat ze voorwaardenscheppend zijn voor het ontstaan van échte, ingrijpende verandering: vernieuwing. Op deze manier kent een volgende cyclus daadwerkelijke ontwikkeling ten opzichte van zijn vorige. Nogmaals, Marja de Vries is een ware heldin om dit tot in de fijnste details te beschrijven.
Micro of macro, alles volgt dezelfde wetten
Zo is dus onze gehele schepping een voortdurend cyclisch proces: zijn we in z'n geheel in een eeuwige staat van ‘wording’. Jij dus ook, nu op dit moment. Ook jij doorloopt verschillende ritmen in jouw leven, van naar binnen en naar buiten keren, van opgang en neergang, rust en onrust, stress en peace of mind, waken en slapen en van bewustzijns-inwikkeling en bewustzijns-ontwikkeling. En dat alles in één biografie. Adem in, adem uit.
En dat alles in één biografie. Adem in, adem uit.
Zo binnen, zo buiten, zo boven zo onder, zo micro, zo macro: zo zijn involutie en evolutie onderdeel van ons megalomane scheppingsgebeuren: ook dat is net zo goed een cyclus, echter voor vele mensen van onbegrijpelijk complexiteit en omvang.
Het herkennen van tijdsvakken in de eeuwige cyclus: een vermogen
We zien simpelweg door de bomen het bos niet meer. Maar dat betekent niet dat er geen bos is. Het betekent dat we nog niet het vermogen hebben om de melodie te horen temidden van de herrie. Nog niet zeg ik, want dat vermogen zal weer komen, daar ben ik zeker van. Ander tijdsvak. Net zo goed als dat we dit vermogen ooit bezaten als soort of noem het beschaving, ook in een ander tijdsvak. Denk aan de kalenders van de Maya's, de Inca's, de Hopi indianen, het oude Egypte: allemaal beschavingen die de 'tijdsvakken' kenden in de schepping. Ze wisten in welke periode zij zich bevonden binnen de verschillende natuurlijke cycli en bereidden zich voor op de beproevingen van diepe dalen, of maakten zich op om te golfsurfen op de hoge pieken van een tijdsvak. In iedere schepping bestaan er ook perioden dat het collectieve bewustzijn meer vernauwd is en perioden waarin dat bewustzijn ruimer is in een soort. Even als in jouw eigen leven kun je wellicht perioden of fasen herkennen waarin je bewustzijn meer in-gewikkeld is (dan wordt het leven vaak ook even heel ingewikkeld) en fasen waarin de wikkels van je bewustzijn lijken op te lossen. Tijdens die laatste periodes zie plots zaken ineens heel helder of begrijp je simpelweg 'hoe het zit'. Numerologie, astrologie, tarot, zijn eveneens benaderingen die eigenlijk hetzelfde voor ogen hebben: door de bomen het bos weer gaan zien en te duiden: 'daar zo ongeveer bevind jij je momenteel in je menselijke reis'
Numerologie, astrologie, tarot, zijn eveneens benaderingen die eigenlijk hetzelfde voor ogen hebben: door de bomen het bos weer gaan zien
Deze uiteenzetting ter illustratie om zo even een beetje een gevoel te krijgen bij het principe van beweging, ritme en cyclus.
Waarom we met z'n allen doorslaan
Terug naar het hier en nu. En waarom we met z'n allen doorslaan in dingen. Waarom we polariseren, waarom crisissen (chaos) huidige maatschappelijke systemen kapotslaan, waarom we door onze diepste dalen onze hoogste waarheid gaan leven. En waarom dat een van de meest natuurlijke dingen is die we doen en altijd hebben gedaan: de slinger beweging de ene kant op, moet van gelijke krachtmeting zijn als de slingerbeweging de andere kant op. Doorslaan in negativiteit, destructie en haat, betekent ook met dezelfde krachtmeting de constructieve kant op: samenwerking, verbinding, compassie en liefde die groter is dan daarvoor. Ons doorslaan in dingen en onze polarisatie-zucht, is de enige manier om tot radicale vernieuwing te komen als soort. Zo werkt het in het leven, het is een wet.
Ons doorslaan in dingen en onze polarisatie-zucht, is de enige manier om tot radicale vernieuwing te komen als soort
Als we als mens verlangen om zelfbeschikkende, zelfbesturende autonome wezens te zijn, zullen we geconfronteerd worden met dictatuur, censuur en autoritaire overdracht. Of simpelweg een overheid die de teugels strak aantrekt. Als we als persoon ons meest heldere licht willen ontdekken, zullen we onze meest duistere schaduwen moeten aanschouwen en onze kwetsbaarheden moeten aanvaarden. Het is er allebei, altijd. Als we als maatschappij een rigoreuze vernieuwing, verandering willen maken, zal het oude, rigide, conservatieve onherroepelijk ook meer op de voorgrond treden. Veroordeel het niet, het is een onlosmakelijk onderdeel van die ene melodie: one song.
De slingerbeweging als dienstbaar evolutionair instrument
We hoeven voor die keerzijdes niet zo bang te zijn, evenmin als voor onze persoonlijke duistere levensfasen. Ook daar werkt die slingerbeweging als een evolutionair dienstbaar instrument.
Ik geloof werkelijk dat op het moment dat je als mens iets besluit over jezelf, wie je wil zijn, wat je wil ervaren in het leven of wat je wilt bereiken; dan zal alles tegengesteld daarvan per direct je leven in komen. Alles wat je niet wilde zijn en niet wilde ervaren of wilde niet bereiken zal je leven, je plannen en voornemens doordringen en je zult jezelf in een situatie terugvinden dat de tegenovergestelde ervaring produceert dan de ervaring die jij middels je intenties wilde creëren. En dát, is het eerste en meest zekere teken dat je op de goede weg bent (niet dat er iets bestaat als 'goed' of 'fout'- maar goed in de zin dat dit de weg of de manier is die jou daar brengt waar je heen wilt gaan).
Tegenslag is vaak het eerste en meest zekere teken dat je op de goede weg bent
Dus in tijden van het ineenstorten van systemen, polarisatie, crisis of virussen die ons gehele leven lijken te terroriseren, mogen we hoopvol zijn omdat dit een zeker en absoluut onweerlegbaar teken is dat deze neergang onderdeel is van een transformerende cyclus. Dit is waarom we doorslaan in dingen. Een zeer natuurlijk verschijnsel, dus laten we onszelf iets minder beschuldigen. Elkaar niet bestoken met negativiteit of wijzende vingers. We zijn allen net kinderen in een donkere kamer, onzeker en op zoek naar het licht. De beste manier om dat licht te vinden is elkaars handen vast te houden om een schakel te vormen naar dat licht aan de andere kant van de deur.
In jouzelf, op ieder moment zit het vermogen om het grotere plaatje te gaan zien. Niet het hele plaatje misschien, maar wel meer van de context. Doe altijd een poging om de muziek temidden van het lawaai proberen te beluisteren, dat geeft vaak zoveel meer inzicht en antwoord dan zelfbeschuldiging of vingers wijzen.
Alles wat zich voordoet is een kans, als je het wilt zien
De wet van beweging, van ritme, van dynamische balans en van evenwicht tonen hun effecten aan ons nu, hier op dit moment, omdat het leven zich simpelweg niet op een andere manier kán tonen of voordoen. Mooi en indrukwekkend vind ik dat. Het maakt nederig als je dit besef echt tot je door laat dringen.
Laten we af en toe even zo ver mogelijk uitzoomen boven ons bestaan. Opdat we niet verstrikt raken in die dingen die voorvallen in onze maatschappij of in ons persoonlijk leven. Het zijn allemaal kansen voor ons om te beslissen en te handelen naar wie we willen worden in de toekomst. Just be that change.
Jentien Keijzer